Złapałeś bakcyla łucznictwa? Świetnie! To sport, który jak żaden inny uczy precyzji, koncentracji i wewnętrznego spokoju. Pewnie masz już upatrzony łuk i pierwsze strzały, ale zaraz… do czego będziesz strzelać? Dobra tarcza to podstawa każdego treningu. Posiadanie własnego, solidnie zrobionego celu daje nie tylko ogromną satysfakcję z każdego trafienia, ale przede wszystkim zapewnia bezpieczeństwo. W tym poradniku przeprowadzę Cię krok po kroku przez proces tworzenia własnej tarczy. Nieważne, czy masz ograniczony budżet, czy potrzebujesz czegoś, co zatrzyma strzały z naprawdę mocnego sprzętu – znajdziesz tu coś dla siebie. Zakasaj rękawy, zaczynamy!
Z czego zrobić pierwszą tarczę łuczniczą?
Jeśli dopiero zaczynasz swoją przygodę z łucznictwem, nie musisz od razu inwestować w drogi, profesjonalny sprzęt. Twoja pierwsza tarcza może powstać z łatwo dostępnych i prostych w obróbce materiałów. Masz do wyboru trzy główne opcje: piankę, karton i drewno. Każda z nich ma swoje plusy i minusy. Drewno to stabilny i całkiem wdzięczny materiał, idealny, jeśli planujesz postawić cel na stałe w jednym miejscu. Jego główny mankament to waga – transport bywa kłopotliwy. Z kolei pianka, zwłaszcza ta używana w specjalistycznych matach, jest lekka i zaskakująco trwała. Świetnie pochłania energię strzały, więc nie niszczy grotów i łatwo się z niej wyjmuje strzały. Do tego jest odporna na deszcz i słońce. Trzecia opcja, chyba najpopularniejsza, to karton. To świetny kompromis między ceną a skutecznością, o czym zaraz się przekonasz.
Jak zrobić tarczę łuczniczą z kartonu?
To najpopularniejsza i najbardziej budżetowa metoda typu zrób to sam, która przy odrobinie pracy daje rewelacyjne efekty, zwłaszcza jeśli strzelasz z łuku o mniejszej sile naciągu. Cała filozofia polega na ściśnięciu ze sobą mnóstwa warstw pociętej tektury przy pomocy dwóch desek i kilku gwintowanych prętów. Tworzysz w ten sposób gęsty, sprasowany blok, który bez problemu zatrzyma Twoje strzały.
Potrzebne materiały i narzędzia
Zanim zaczniesz, upewnij się, że masz pod ręką wszystko, co będzie potrzebne. Dzięki temu praca pójdzie gładko i bez zbędnych przerw.
- Materiały: naprawdę duża ilość grubego kartonu (pudła po sprzęcie AGD sprawdzą się idealnie), dwie solidne deski (może być sosna lub sklejka o grubości ok. 2 cm), dwa długie pręty gwintowane (długość dobierz do planowanej grubości tarczy, np. 30–40 cm), a do tego podkładki i nakrętki pasujące do prętów.
- Narzędzia: ostry nóż do tapet, wiertarka z wiertłem do drewna (średnica dopasowana do prętów), klucz płaski lub nasadowy i miarka.
Krok 1: przygotowanie i cięcie kartonu
To najbardziej czasochłonna część, ale od niej zależy wytrzymałość całej tarczy. Musisz pociąć cały karton na równe paski. Jest tu jeden trik – tnij tekturę w poprzek jej wewnętrznych fal (korugacji). Dzięki temu krawędzie pasków stworzą gęstą i odporną na przebicie powierzchnię. Celujesz w tarczę o wymiarach 80×80 cm? Super, ale pamiętaj, że możesz je dostosować. Przygotuj paski o szerokości takiej samej jak deski, które będą ramą.
Krok 2: montaż rdzenia tarczy
Gdy góra kartonowych pasków jest już gotowa, pora na składanie. W obu deskach wywierć symetrycznie po dwa otwory – przez nie przejdą pręty. Mała rada: złóż deski, ściśnij je i przewierć obie naraz, wtedy otwory będą idealnie równe. Teraz przełóż pręty przez jedną z desek i zacznij nawlekać na nie kartonowe paski. Układaj je ciasno jeden przy drugim. Im gęściej, tym lepiej Twoja mata łucznicza będzie łapać strzały.
Krok 3: kompresja i wykończenie
Gdy już wszystkie paski kartonu znajdą się na prętach, załóż drugą deskę. Czas na wielkie ściskanie! Na wystające końce prętów nałóż podkładki, nakręć nakrętki i zacznij je równomiernie dokręcać kluczem. Rób to powoli, z wyczuciem, obserwując, jak karton zmienia się w zwarty blok. Uważaj, żeby nie przesadzić z siłą, bo deski mogą pęknąć. Chodzi o to, by pozbyć się wszystkich pustych przestrzeni w środku.
Krok 4: testowanie gotowej maty łuczniczej
I gotowe! Twoja domowa tarcza czeka na pierwszy test. Zanim nakleisz na nią papierowy cel, ustaw ją w bezpiecznym miejscu i oddaj kilka strzałów z różnych odległości. Zobacz, czy strzały nie przelatują na wylot i czy da się je łatwo wyjąć bez uszkodzenia lotek. Jeśli wchodzą za głęboko, to znak, że musisz jeszcze trochę dokręcić nakrętki. Dobrze zrobiona tarcza z kartonu posłuży Ci na wielu treningach.
Jak zrobić tarczę, która wytrzyma strzały z mocnego łuku?
Jeśli strzelasz z mocnego łuku bloczkowego albo refleksyjnego o dużej sile naciągu, zwykły karton może nie dać rady. Potrzebujesz czegoś znacznie bardziej wytrzymałego. Budowa takiej tarczy wymaga sięgnięcia po inne materiały i sprytniejsze rozwiązania, by zapewnić bezpieczeństwo i nie niszczyć sprzętu.
Materiały do zadań specjalnych
Podstawą jest rdzeń, który rozproszy energię strzały. Zamiast miękkich materiałów, sięgnij po coś twardszego. Strzałem w dziesiątkę może być poliwęglan, który jest ekstremalnie odporny na uderzenia. Inne opcje to specjalistyczne, gęste pianki polietylenowe (takie jak w profesjonalnych matach) lub płyty ze sprasowanej gumy. W skrajnych przypadkach jako tylną warstwę zabezpieczającą można dodać cienką płytę ze stali, ale uwaga – twardy metal może uszkodzić groty strzał.
Grubość i warstwy mają znaczenie
Pojedyncza, nawet najtwardsza płyta, to za mało. Cały sekret tkwi w konstrukcji wielowarstwowej, takiej „kanapce”. Grubość ma tu fundamentalne znaczenie – dla poliwęglanu absolutne minimum to 3–4 mm. Najlepsze efekty uzyskasz, łącząc kilka warstw różnych materiałów. Wyobraź sobie tarczę złożoną z warstwy gęstej pianki, potem płyty poliwęglanowej i na końcu znowu pianki lub sprasowanych ubrań. Taka konstrukcja nie tylko skutecznie zatrzyma strzałę, ale też zamortyzuje uderzenie, chroniąc grot przed zniszczeniem.
| Materiał | Trudność budowy | Koszt | Do jakich łuków? | Zalety | Wady |
|---|---|---|---|---|---|
| Karton | Niska (ale pracochłonna) | Bardzo niski | Tradycyjne i bloczkowe o małej sile naciągu | Niska cena, dostępność materiałów, ekologia | Mała odporność na mocne łuki i warunki atmosferyczne |
| Drewno | Średnia | Niski/Średni | Łuki tradycyjne | Stabilność, trwałość | Duża waga, może niszczyć groty |
| Pianka (specjalistyczna) | Niska | Średni/Wysoki | Wszystkie typy łuków | Lekkość, odporność, nie niszczy strzał | Wyższy koszt zakupu |
| Tarcza wielowarstwowa | Średnia/Wysoka | Wysoki | Bardzo mocne łuki bloczkowe i refleksyjne | Maksymalna wytrzymałość, bezpieczeństwo | Skomplikowana budowa, wysoki koszt materiałów |
Jak zrobić lub gdzie kupić stojak na tarczę?
Sama tarcza to jedno, ale musi na czymś stabilnie stać. Masz dwie drogi: zbudować stojak samodzielnie lub kupić gotowy. Wybór zależy od Twoich chęci, narzędzi i budżetu. Pamiętaj, stabilny stojak na tarczę łuczniczą jest tak samo ważny jak sama tarcza – to on gwarantuje komfort i bezpieczeństwo.
Zrób to sam: jak samodzielnie zbudować stojak?
Zbudowanie stojaka jest prostsze, niż Ci się wydaje. Najłatwiej zrobić zwykły trójnóg albo konstrukcję w kształcie litery „X”. Będziesz potrzebować:
- Materiały: kilku drewnianych kantówek (np. o przekroju 2×4 cm), garści wkrętów do drewna, ewentualnie zawiasów i kawałka sznurka do ograniczenia rozstawu nóg.
- Narzędzia: piła do drewna, wiertarko-wkrętarka, miarka.
Wystarczy, że dotniesz trzy lub cztery nogi o tej samej długości (np. 150–180 cm) i połączysz je u góry śrubą. Mniej więcej w połowie wysokości warto zamontować poziomą poprzeczkę, na której oprzesz tarczę. Prosty stojak zrobisz w niecałą godzinę, a satysfakcja z własnej pracy będzie bezcenna.
Gotowe rozwiązania: gdzie i za ile kupić stojak?
Jeśli nie masz czasu ani narzędzi, na rynku znajdziesz masę gotowych stojaków. Proste, drewniane modele kupisz na portalach aukcyjnych już za około 60–80 zł. Są lekkie i w zupełności wystarczą do większości domowych tarcz. W profesjonalnych sklepach łuczniczych czekają bardziej zaawansowane, metalowe konstrukcje, których ceny startują od 150 zł. Ciekawą, choć droższą opcją, jest stojak z rur ocynkowanych – gwarantuje maksymalną stabilność i nie boi się żadnej pogody.
Jakie są oficjalne wymiary tarczy łuczniczej?
Nawet jeśli strzelasz czysto rekreacyjnie, dobrze jest znać oficjalne wymiary tarczy. Standard FITA (dziś World Archery Federation) to 122 cm średnicy, 10 okręgów punktowych i 5 stref kolorystycznych. Trenując na takiej tarczy, przyzwyczajasz się do warunków zawodniczych. Standardowa tarcza FITA ma kolory: złoty (środek za 10 i 9 punktów), czerwony (8 i 7 punktów), niebieski (6 i 5 punktów), czarny (4 i 3 punkty) oraz biały (2 i 1 punkt). W Polsce pieczę nad przepisami trzyma Polski Związek Łuczniczy, który opiera się właśnie na międzynarodowych standardach.
Twoja tarcza jest już w zasięgu strzały
Stworzenie własnego celu do strzelania nie jest ani trudne, ani drogie. Niezależnie od tego, czy postawisz na ekonomiczną wersję z kartonu, czy zbudujesz pancerną matę dla potężnego łuku, satysfakcja z treningu na własnym sprzęcie będzie ogromna. Własna tarcza to więcej wolności, częstsze treningi i szybszy postęp. Masz już całą wiedzę, więc chwytaj za narzędzia i stwórz cel idealny dla siebie!
Zespół redakcyjny portalu SprawdzJak.pl to grupa pasjonatów z szeroką wiedzą na temat najróżniejszych dziedzin życia. Naszą misją jest tworzenie kompleksowych i precyzyjnych poradników, które ułatwiają codzienne zadania, inspirują do podejmowania nowych wyzwań i dostarczają sprawdzonych rozwiązań. Od wskazówek kulinarnych przez techniczne instrukcje aż po porady z zakresu rozwoju osobistego – nasze treści są zawsze rzetelne i dostosowane do potrzeb użytkowników. Każdy artykuł jest wynikiem dokładnych przygotowań i ciągłej pracy nad aktualizacją, aby zapewnić wysoką jakość i wiarygodność. Sprawdź, jak proste mogą być nawet najbardziej skomplikowane zadania!